Ρεπορτάζ: Ηλέκτρα Αλευρίτη
Εδώ και χρόνια γνωρίζουµε τον κίνδυνο που απειλεί τους φοίνικες της Ελλάδας από το «κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι» ή, αλλιώς, τον λεγόµενο «ρυγχοφόρο» των φοινικοειδών. Σε αυτήν τη θανατηφόρα απειλή έρχεται να προστεθεί και ένας δεύτερος «εχθρός», η πεταλούδα παϊσαντίσια.
Με τον αριθµό των µολυσµένων φοινίκων να ξεπερνά, σύµφωνα µε τους ειδικούς επιστήµονες, τις 8.000 στην Αττική και πάνω από 10.000 σε όλη την Ελλάδα, η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο εξαιτίας της ολιγωρίας των αρµοδίων αρχών.
Όπως µας επισήµανε ο Κώστας Τάτσης, γενικός γραµµατέας Γεωπόνων του Κόσµου και µέλος της Επιτροπής Πρασίνου του ΓΕΩΤΕΕ, «οι φοίνικές µας προσβάλλονται ο ένας µετά τον άλλο. Η µόλυνση απλώνεται µε µεγαλύτερη ταχύτητα από κάθε άλλο κράτος και δεν υπάρχει κανένας που να ξέρει πραγµατικά πού έχει φτάσει η προσβολή».
Σύµφωνα µε τους επιστήµονες το πρόβληµα προέκυψε αρχικά από εισαγωγές µολυσµένων φοινικοειδών που έγιναν στην Ισπανία κυρίως µέσω Αιγύπτου.
Οι ισπανικές υπηρεσίες δεν ενηµέρωσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση και έτσι η επιδηµία εξαπλώθηκε στην Ιταλία και αργότερα στη χώρα µας.
Τα πρώτα κρούσµατα εντοπίστηκαν στην Κω, την Κρήτη, τη Ρόδο, το Σούνιο, σε Βουλιαγµένη - Βούλα - Νέο Φάληρο και στον Νοµό Ηλείας. Η εξάπλωση άρχισε σε µια ακτίνα 6 χιλιοµέτρων το έτος, αλλά µε την αργοπορία του κρατικού µηχανισµού, που µόλις πρόπερσι πήρε τα πρώτα µέτρα, το φαινόµενο πήρε διαστάσεις επιδηµίας.
Η καταπολέµηση
Το κόκκινο σκαθάρι αντιµετωπίζεται εξαιρετικά δύσκολα αφού έχει την ιδιότητα να προσαρµόζεται πολύ εύκολα στις τοπικές συνθήκες. Επί της ουσίας, ο µοναδικός τρόπος αντιµετώπισης είναι η πρόληψη αφού, όταν τα φοινικόδεντρα προσβληθούν, οποιοσδήποτε τρόπος ίασής τους είναι αναποτελεσµατικός.
Όπως επισηµαίνουν οι επιστήµονες, στην Ελλάδα δεν κατέστη δυνατός ο περιορισµός της εξάπλωσής του, µε αποτέλεσµα κάθε χρόνο να παρουσιάζονται νέες προσβεβληµένες περιοχές και όλο και περισσότερα φοινικόδεντρα να θανατώνονται, «πολλά από τα οποία είναι ιδιαίτερα µακρόβια, µνηµειακά και αποτελούν τοπικά ιστορικά σύµβολα και στοιχεία αναφοράς».
Ο Γρηγόρης Βάρας, επίκουρος καθηγητής στο Τµήµα Ανθοκοµίας Αρχιτεκτονικής Τοπίου στο ΤΕΙ Ηπείρου, έχει προτείνει ένα συγκεκριµένο σχέδιο για την καταπολέµηση της επιδηµίας, το οποίο προβλέπει κατ’ αρχάς την καταγραφή, µε τη βοήθεια GPS και συστήµατος GIS, όλων των προσβεβληµένων από το έντοµο δέντρων από συνεργεία και έπειτα να οριστούν συγκεκριµένοι χώροι για την ταφή των νεκρωµένων φοινικοειδών.
Στα µη νεκρωµένα φοινικοειδή που έχουν προσβληθεί από το κόκκινο σκαθάρι, θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να θεραπευτούν µε όλες τις πρακτικές που είναι διαθέσιµες στους επιστήµονες, προκειµένου να περιοριστεί κατά το δυνατόν η επέκταση της µόλυνσης σε άλλα υγιή φοινικόδεντρα. Η ίδια αντιµετώπιση πρέπει να γίνει και για τη µόλυνση από την πεταλούδα παϊσαντίσια, έντοµο που δηµιουργεί παρόµοιο πρόβληµα στους φοίνικες, αλλά για την καταπολέµησή του καταγράφεται η ίδια ολιγωρία.
